Белорусская государственная сельскохозяйственная академия

Учреждение образования «Белорусская государственная сельскохозяйственная академия» (БГСХА) — старейшее высшее учебное заведение в Беларуси.

В 1836 году правительство России приняло решение основать в местечке Горки (известном также как Горы-Горки) Могилёвской губернии земледельческую школу. Горы-Горецкая земледельческая школа была открыта 15 (27) августа 1840 года. При открытии имела курсы обучения двух разрядов: высший и низший. Срок обучения по высшему разряду был 3 года. Учащиеся получали высшее агрономическое образование. Здесь готовили агрономов и управителей для казённых и частных имений. Земледельческая школа в Горках быстро завоевывала популярность в России.

Позже школа была преобразована в Горы-Горецкий земледельческий институт — первое в России высшее сельскохозяйственное учебное заведение. Этот институт по сути имел статус университета.

После восстания 1863 года, в котором приняли участие многие студенты, институт был переведен в Петербург. В Горках осталось только земледельческое училище.

В 1919 году институт был восстановлен, в 1925 году преобразован в Белорусскую сельскохозяйственную академию.

В 2010 году в УО БГСХА по 26 специальностям обучались 12 920 студентов, в том числе 5684 на дневной форме обучения. На 61 кафедре 13 факультетов, в том числе 4 факультетов заочной формы обучения, трудятся 597 преподавателей, из которых 28 докторов и 290 кандидатов наук, 30 профессоров и 225 доцентов.

Горецкий сельскохозяйственный институт (1919-1925)

Горецкое земледельческое училище

С.Г. Коляснеў (1900–1970) скончыў вучылішча ў 1918 годзе. Ён успамінаў:  “…Я сохранил об этом замечательном учебном заведении тёплые воспоминания и добрую память. Эта замечательная школа дала стране ряд крупных деятелей не только в области землеустройства, но и в области сельского хозяйства”.

Потым вучыўся ў Маскоўскім межавым інстытуце (зараз Расiйскi універсітэт геадэзіі і картаграфіі). У 1924–1924 гг. працаваў выкладчыкам, дацэнтам, прафесарам і дэканам факультэта.

У 1928–1936 гг. быў  дырэктарам Сібірскага інстытута сельскай гаспадаркі і лесаводства (г.Омск), потым працаваў начальнікам Галоўнага ўпраўлення вышэйшых навучальных устаноў Наркамзема СССР,  дырэктарам Маскоўскай сельскагаспадарчай акадэміі.

У часы вайны ўзначаліў  полк народнага апалчэння, які абараняў Маскву. Але ў 1942 годзе быў дэмабілізаваны і ўзначаліў Самаркандскі філіял МСГА.

З 1943 па 1970 год  працаваў загадчыкам кафедры эканомікі акадэміі.

Ён першым у краіне прапанаваў новую методыку абследавання, вывучэння і камбінаванай групоўкі сялянскіх гаспадарак. З'яўляецца адным з распрацоўшчыкаў пытанняў адводу і асваення зямель пры масавай арганізацыі саўгасаў у раёнах Казахстана, сістэмы аплаты працы ў калгасах у адпаведнасці з вынікамі працы.

У 1956 годзе  абараніў доктарскую дысертацыю. А ў 1958 годзе яму было прысвоена званне заслужанага дзеяча навукі СССР, і ён быў абраны акадэмікам УАСГНІЛ.

Яшчэ ў  1947 годзе С.Г.Коляснеў выдае падручнік “Организация социалистических сельскохозяйственных предприятий” (ён перавыдаваўся ў 1960 і 1968 гг.). З’яўляўся аўтарам шматлікіх прац, у тым ліку 27 кніг і брашур. Узнагароджаны 9 ордэнамі і медалямі.

Горецкий сельскохозяйственный институт

В. Н.   Лубяка (1891-1950) ураджэнец Горак,  у 1919 годзе на першым арганізацыйным сходзе быў абраны намеснікам сакратара па  стварэнню iнстытута.

З 1919 па 1925 год працаваў у Горацкiм сельскагаспадарчым інстытуце рабочым, потым скончыў рабфак і  паступіў у Маскоўскую сельскагаспадарчую акадэмію.    Скончыў там аспірантуру і  працаваў на кафедры арганізацыі сацыялістычных сельскагаспадарчых прадпрыемстваў. Адначасова ў 1929-1930 гг.– дэкан эканамічнага факультэта гэтай акадэміі.

У Маскве надрукаваў манаграфію «Руководящие основы для составления организационных планов совхозов» (1929).  Гэта кніга была падвергнута неабгрунтованнай крытыцы і ён быў названы паслядоўнікам А.В.Чаянава, а ў часопісе «Социалистическая реконструкция сельского хозяйства» ( №№ 9-10, 1930) яе  прызналi палітычна шкоднай.

Тым не меньш у 1931 годзе В.Н.Лубяка ўдалось абараніць доктарскую дысэратцыю і ў гэтым жа годзе ён быў абраны акадэмікам АН Беларусі.

З 1940 па 1946 гг.– дырэктар Інстытута эканомікі АН БССР. Аўтар навуковых прац па пытаннях арганізацыі і планавання сельскагаспадарчай вытворчасці, развіцця сыравіннай і энергетычнай базы Беларусі.

В. М Лубяка адным з першых у СССР распрацаваў лекцыйны курс арганізацыі сельскагаспадарчых прадпрыемстваў, які быў уведзены ва  ўсіх сельскагаспадарчых ВНУ краіны. Займаўся пытаннямі севооборотов і пашырэння пасеваў пшаніцы ў Беларусі,  развіццём сыравіннай і энергетычнай базы рэспублікі. 
У час Вялiкай Айчыннай вайны пад яго кіраўніцтвам былі сабраны матэрыялы аб становішчы сельскай гаспадаркі Гомельскай, Палескай, Магілёўскай  і Віцебскай абласцей,  займаўся вырашэннем праблем пасляваеннага аднаўлення і развіцця народнай гаспадаркі Беларусі, пытаннямі севазвароту і пашырэння пасеваў пшаніцы ў  рэспубліцы.

У 1944 годзе атрымаў званне заслуженнага дзеяча навукі БССР.

Аўтар прац: «Руководящие основы для составления организационных планов совхозов» (1929)  i  iнш.

Н.С. Фралоў пачынаў сваю навуковую дзейнасць працуючы  эканамистам 2-ой Паволжскай  пошукавай партыii дзе вывучаў магчымасці арашэння ў Новаузенскім павеце Саратаўскай губерніі.

З 1921 года працаваў прафесарам, загадчыкам кафедры сельскагаспадарчай эканоміі  ў Горацкім сельскагаспадарчым інстытуце,   з 1928 года – сельскагаспадарчай статiстыкi ў акадэмii.

З 1938 па 1951 гг. быў абраны загадчыкам кафедры геграфіі Саратаўскага універсітэта. У даваенныя гады  разам с супрацоўнікамі кафедры вывучаў геаграфію сельскай гаспадаркі. Ім была састаўлена эканамічная карта СССР у «Малой Советской энциклопедии» (2-е выданне).

У час Вялiкай Айчынная вайны распрацаваў тэму «География сельского хозяйства СССР». У выніку была надрукавана манаграфія  у якой на вялікім фактычным матэрыяле ён прааналізаваў размяшчэнне галін сельскай гаспадаркі і асобных культур, выдзеліў асноўныя сельскагаспадарчыя раёны.

Па гэтай тэме ён у 1944 годзе абараніў доктарскую дысертацыю  на тэму «География сельского хозяйства СССР».

У паслеваенныя гады Н.С.Фралоў актыўна вывучаў геаграфію Саратаўскай вобласці.

Аўтар прац: «Обследование орошения в   в Новоузенском уезде» (1915) «Орошение в Новоузенском уезде . Часть 1 и 2.»(1924),  «Вопросы экономики мелиораций в Мозырском Полесье»(1926), «Инструкция для производства обследования и расчётов при составлении мелиоративных обьектов» (1928), «Мелиоративные работы в борьбе с неурожаем 1924-1925 г.» (1925), « Вопросы экономики мелиораций в Мозырском Полесье» ( 1926), «Саратовская область» (1947),  «География сельского хозяйства СССР» (1944), Экономическая география СССР: Курс лекций в сокращённом изложении»(1964), «Развитие и состояние мелиорации в СССР» (1965) i iнш.

Белорусская сельскохозяйственная академия

А.I. Кандратьеў (1883-1938), скончыў  у 1908 годзе Пецярбурскi лясны iнстытут.

З 1928 па 1931 гг. працаваў у Беларускай сельскагаспадарчай акадэмii прафесарам лясной эканомii i арганiзацыii лясной гаспадаркi.

У 1938 годзе абаранiў доктарскую дысертацыю.

Аўтар прац: «Отчет о IV-й очередной выставке Псковского общества сельского хозяйства в 1894 году (1895),  «Рационализация способов промышленной таксации растущего и срубленного леса / сааут. М. Г. Грошевой, М. I. Ягораў, В. Л. Владышеўскi (1933), «Выбор модельных деревьев и образцов для характеристики физико-механических свойств сосны (1934) i  iнш.

I. I. Яуцiхееў (1887-1962) у 1912 годзе скончыў юрыдычны факультэт Маскоўскага універсітэта.

У 1914 г. ён здзейсніў доўгую навуковую паездку па гарадах Заходняй Еўропы, наведаўшы Францыю, Швейцарыю, Англію, Швецыю і іншыя краіны.

У 1916 годзе вытрымаў магістарскія выпрабаванні    па камунальнаму кіраванні і палітэканоміі,  Еўціхіеў абіраецца дацэнтам кафедры паліцэйскага правы Маскоўскага университета

У 20-я гг. І.І. Еўціхіеў - прафесар Харкаўскага універсітэта. У ліку іншых прафесараў старой школы абвінавачаны ў "немарксизме», а яго падручнік адміністрацыйнага права абвешчаны "буржуазным па духу."

У 1928 годзе быў абраны прафесарам Беларускай сельскагаспадарчай академии. Працуючы у акадэміі, ён атрымаў замову БелНДІ сельскай і лясной гаспадаркі БССР правесці даследаванне на тэму "Зямельныя адносіны Беларусі ў перыяд 1918-1922", за якiя быў падвергнуты жорсткай крытыцы, а менавіта за тое, што недастаткова выкарыстаў марксісцкую метадалогію. Хоць даследаванне і было рэкамендавана да друку, яго не надрукавалi.У 1929 годзе ён з'ехаў з Горак і працаваў у Маскве ў Маскоўскім межавыя інстытуце.

У 1930 г. - прафесар гэтага інстытута, сапраўдны член Дзяржаунага НII землеўпарадкавання і перасялення.

З 1932 года загадваў кафедрай адміністрацыйнага і фінансавага праваАкадемii камунальнай гаспадаркі пры Саўнаркаме РСФСР.

У годы Вялікай Айчыннай вайны працаваў прафесарам Ташкенцкага сярэднеазіяцкага індустрыяльнага інстытута.

Пасля Вялікай Айчыннай вайны І.І. Яуцiхееў пераключыўся на распрацоўку праблем адміністрацыйнага права, стаў сааўтарам шматтыражнай падручніка "Адміністрацыйны права СССР".

Некаторы час ён прапрацаваў ва Усесаюзным завочным юрыдычным институте. У 1948 г. ён абараніў доктарскую дысертацыю на тэму: «Віды і формы адміністрацыйнай дзейнасці».

З 1949 г. - прафесар кафедры юрыдычнага факультэта МДУ ім. М.В. Ламаносова. У 1954 г. быў абраны загадчыкам кафедры адміністрацыйнага і фінансавага права МДУ ім. М.В. Ламаносава.

У  сваіх манаграфіях, падручніках і артыкулах абгрунтоўваў неабходнасць і жыццёвую важнасць органаў адміністрацыйнай юстыцыі i сцвярджаў, што інстытут адміністратыўнай юстыцыі цалкам можна прыстасаваць да савецкіх умоў.

На думку многіх юрыстаў І. І. Яўціхіеў (працуючы ў Горках) першым у СССР распрацаваў пытанне аб зямельным рэжыме. Ён пісаў, што пры дзяржаўнай уласнасці на зямлю існуюць розныя  і часта не супадаюць па аб'ёму зямельныя рэжымы для асобных разрадаў зямель. Пад зямельным рэжымам ён разумеў статус правоў і абавязкаў органаў зямельнага кіравання ў дачыненні да гэтага разраду зямель, то ёсць выкананне органамі зямельнага кіравання асноўных функцый - адміністрацыйнай, юрысдыкцыйнай і нарматыўнай.

Аўтар прац: «Начало самоуправления и закон об обеспечении рабочих на случай болезни» (1916), «Доктрина Орiу об административной юстиции»(1916), «Ответственность должностного лица»(1917), «Земельное право» (1923), «Основы советского административного права» (1925), «Доктрина ОГПУ об административной юстиции /1925-1926/» (1926), «Законодательство о городских землях : Сборник узаконений, инструкций, циркуляров и раз'яснений ведомств с об'ясн. Замечаниями (1926), «К учению о едином государственном земельном фонде // Запіскі Бел. дзярж. акадэміі сельскай гаспадаркі. Т. VІІ.(1928); «Земельное право» (1929), «О субъекте права трудового пользования» // Запіскі Бел. дзярж. акадэміі сельскай гаспадаркі. Т. VІІІ(1929),. «Административное право» (1946). «Технико-экономические расчеты при планировке городов» ( 1936); «Нормы планировки городов : Проект» (1940), «Планировка городских зеленых насаждений : Правила и нормы» сааўт. К.А. Вiнаградаў (1940), «Застройка городов»(1941), «Административное право» (1946); «Советское административное право» (1950), “Основы управления народным хозяйством СССР” (1955), «Управление в области планировки и застройки городов : Лекция»(1958)

Я.П. Агеяў (нар.у 1919г.) у 1929 годзе скончыў Беларускаю сельскагаспадарчую акадэмию. Потым вучыўся у аспирантуры Акадэмii навук БССР, быў слухачом Аграрнага Iнстытута Чырвонай прафесуры ў Маскве.

У 1932 годзе працаваў дырэктарам Мардоўскага  навукова-доследнага инстытута сельскай гаспадарки, потым дырэктарам Безанчукаўскай абласной даследнай станцыиии ( г.Куйбышеў).

У верасни 1937 года быў арыштаваны i асуджаны па артыкалам «58-2 (вооруженное восстание), 58-7(вредительство) и 58-11 (контрреволюционная организаторская деятельность)”.

Аднак, як сведчыць “Книга памяти Самарской области) быў у вераснi 1939 года реабiлiтаваны.

Працаваў ў Куйбышэўскiм  планавым iнстытуце.Займаўся вывучэннем эканомiкi  сельскай гаспадаркi.

Аўтар прац: “Организация и оплата труда в колхозах” (1952),

Ф.Т. Кастюковiч (1902 - 1994) скончыў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію ў 1926 годзе. Доктар сельскагаспадарчых навук. Прафесар Беларускага інстытута народнай гаспадаркі. Працаваў таксама дырэктарам БелНДІ лясной гаспадаркі БССР, рэктарам Беларускага лесатэхнічнага інстытута.

Аўтар прац: «Вопросы экономики и планирования лесохозяйственного производства» (1960), "Методика определения экономической эффективности затрат в лесохозяйственном производстве( 1960).  «Вопросы экономики и планирования лесохозяйственного производства (1960).

М.П. Макараў працаваў дацэнтам у Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі, а таксама ў БелНДІ сельскай і лясной хозяйства. Разпрацоувау такі кірунак у беларускай эканамічнай навуцы 1920-х гадоў, як "эканоміка землекарыстання". Аўтар манаграфіі і некалькіх навуковых артыкулаў па праблемах параўнання эканамічнай эфектыўнасці розных формаў землекарыстання - хутарской, пасялковай, калгаснай, саўгаснай.

Далейшы лёс невядомы.

Адзін з прадстаўнікоў беларускай арганізацыйна-вытворчай школы 1920-х гадоў.

Аўтар прац:  «Спроба вывучэння эфектыўнасці форм землекарыстання ў БССР (1929), «К вопросу о балансе труда в крестьянском хозяйстве БССР (1927).

С.П. Маргелов ,  кандидат экономических наук, профессор.

Родился 28 марта 1902 г. в д. Рассоховичи Костюковичского района, белорус. Член КПСС с 1925 г.

В 1927 г.окончил Белорусскую сельскохозяйственную академию,в 1930 г. аспирантуру при НИИ сельского и лесного хозяйства им. В. И. Ленина. С 1931 г. в Институте экономики БелАН: ученый секретарь института, заведующий секцией экономической географии, одновременно преподавал С. П. Маргелов Е. С. Матулайтисв Институте народного хозяйства. Разрабатывал теорию размещения в БССР технических сельскохозяйственных культур и промышленности по использованию сельскохозяйственного  сырья. Был одним из руководителей по составлению Большого атласа БССР.

Арестован 23 января 1937 г. Осужден Военной коллегией Верховного суда СССР 28 октября 1937 г. по ст. 63-1, 70 и 76 УК БССР к исключительной мере наказания. Расстрелян 29 октября 1937 г. в г. Минске. Реабилитирован 19 июля 1957 г. Военной коллегией Верховного суда СССР.

О БГСХА

Белорусская государственная сельскохозяйственная академия / Материал в Википедии

Сайт БГСХА

Источник: ЭКОНОМИКА.BY